مهندسی عمران به حرفه ای گفته میشود که دانشهای مرتبط با ریاضیات و همچنین علوم طبیعی را با مطالعه,تحلیل و بررسی, آزمایش و تمرین بدست آورد.

در این رشته سعی میشود با کمترین هزینه و زمان بهترین سازه را برای بهره برداری بسازند. بطور کلی تفاوت یک سازه مهندسی با سازه غیرمهندسی در این است که در سازه مهندسی اولا زمان ساخت باید مینیمم باشد. ثانیا هزینه باید حداقل باشد. ثالثا سازه باید تمام نیازهایی را که برای آن ساخته شده است برطرف کند. و در آخر اینکه از فضا استفاده بهینه کند. مثلا ممکن است در یک سازه غیرمهندسی ساز مشاهده گردد به دلیل عدم محاسبه و طراحی ستونها از مقاطع فولادی بیش از اندازه بزرگ استفاده شده است. ممکن است در مرحله اول تصور شود که این به معنای استحکام بیش از اندازه سازه است در حالیکه برعکس. به دلیل سنگین تر ساختن سازه احتمال آسیب آن بیشتر میشود. همچنین هزینه و زمان بیشتری صرف شده است و در ضمن فضای بیشتری نیز اشغال شده است. حال برعکس اگر مقاطع کوچکتر از حد نیاز استفاده شود مطمئنا باعث خرابی سازه و به احتمال زیاد باعث مرگ افراد شود.

مهندسان افرادی هستند که آموزشهای حرفه ای برای حرفه خود دیده اند. همچنین از تجربه دیگران نیز در رسیدن به هدفشون استفاده میکنند.

تا قبل از قرن 18 ام میلادی ساخت و سازها عمدتا در دست مهندسان نظامی بود. تمامی امور از جمله تهیه نقشه توپوگرافی, پیدا کردن محل مناسب برای ساخت سازه, طراحی سازه, ساخت سازه و جاده و …. همگی در دست مهندسان نظامی بود. اما در قرن هجدهم بود که مهندسی عمران از مسائل نظامی جدا گشت و به دست مردم غیر نظامی برای امور غیر نظامی رسید.

مهندسی عمران را میتوان وسیعترین رشته دانست. بدون مهندسی عمران یک جامعه هر چند کوچک نمیتوان شکل گیرد. ساخت زیربناهای یک جامعه وظیفه مهندس عمران است. از جمله این زیربناها میتوان موارد زیر را نام برد:

تهیه آب پاکیزه و آشامیدنی, شبکه های فاضلاب, سدها, نیروگاه ها, خطوط و برجهای ارتباطی, راه آهن, جاده ها و خیابانها, تونلها, کانالهای هدایت آب, هدایت مسیر رودخانه ها, کنترل ترافیک, حمل و نقل انبوه, فرودگاه ها و باندهای هواپیمایی, ترمینالها, واحدهای صنعتی و آسمانخراشها و …

همانطور که گفته شد مهندسی عمران زیربنای جامعه و دنیا را میسازد. با انجام این مهم آینده بشر را بصورت آهسته تغییر میدهد و باعث شکل دادن به تاریخ آن میشود.

کافی است شما جهان بدون مهندسی عمران را برای لحظه ای تصور کنید. مطمئنا حتی تصور آن هم سخت است! یعنی حتی تهیه روزمره ترین نیازهای بشر بدون مهندسی عمران امکان پذیر نیست. به عنوان مثال آب آشامیدنی. بدون مهندسی عمران آب آشامیدنی برای جامعه وجود نداشت و بدون آب آشامیدنی سالم مطمئنا جامعه سالمی نیز وجود نخواهد داشت.

در آخر ذکر این مطلب واجب است که وظیفه تامین بسیاری از نیازهای جامعه بر عهده مهندسان عمران آن جامعه است. این موضوع مسئولیت بسیار سنگینی بر روی دوش مهندسان عمران قرار میدهد. از نیازهای روزمره گرفته تا حتی لوکسترین و تجملاتی ترین سازه ها باید بگونه ای ساخته شوند که ریسک خرابی آن به حداقل رسیده باشد. با خرابی یک سازه عمومی ممکن است جان چند صد نفر در یک لحظه گرفته شود به همین دلیل مسئولیت یک مهندس عمران حتی از یک جراح متخصص نیز بیشتر است و یک اشتباه کوچک ممکن است باعث خسارت غیر قابل جبران شود.