حال به سراغ اصلی ترین جاذبه تاریخی آتن یعنی آکروپولیس میرویم!
آکروپولیس به محوطه بالای تپه سنگی در مرکز آتن گفته میشود که از تقریبا تمامی نقاط شهر دیده میشود. بر روی این محوطه معبدهای مختلفی وجود دارد که مهمترین و شناخته شده ترین آنها پارتنون میباشد. گاها به اشتباه نام آکروپولیس برای معبد پارتنون استفاده میشود اما در واقع آکروپولیس کل محوطه تاریخی بالای تپه و پاتنون تنها یک معبد در آن محوطه است. معبد پارتنون گاهی اوقات با نام معبد آتن نیز خوانده میشود. از آنجا که این معبد مهمترین و شناخته شده ترین معبد آتن (و حتی یونان) است. همچنین این معبد وقف خدای شهر آتن یعنی آتنا شده است.
کشور یونان همواره از پربازدیدترین کشورهای جهان توسط گردشگران بوده است. مکان های تاریخی متعدد – هوای مدیترانه ای گرم – جزایر احاطه شده با ساحلهای شگفت انگیز و غذاهای ساده اما خوشمزه همگی از دلایل توریستی شدن این کشور هستند. کشور یونان دارای ۶۰۰۰ جزیره میباشد که تنها ۲۲۷ عدد از آنها سکونت دائمی وجود دارد. این کشور دارای جمعیت حدودی ۱۱ میلیون نفر میباشد و پایتخت آن شهر آتن است.
کشور یونان مهد تمدن غربی است. شهر آتن که یکی از پرقدمتترین شهرهای جهان است در این زمینه نقش حیاتی داشته است. آتن زادگاه دموکراسی و سکونتگاه فیلسوفان بزرگی از جمله سقراط و ارسطو بوده است.
با وجود اینکه اکثر گردشگرانی که به یونان می روند به منظور استفاده از ساحلهای گرم و آبهای خیره کننده آن به جزایر متعدد سفر میکنند – یونان برای افرادی که علاقه به تاریخ دارند نیز بسیار جالب و دیدنی است. خصوصا برای ایرانی ها به دلیل تاریخ گره خورده امپراطوری های پارسی و یونانی – سفر به این کشور میتواند بسیار متفاوت باشد. ایران و یونان که در بازه ای از تاریخ دو قطب قدرتمند جهان بودند – تنشهای خاص خود را داشته اند. اگر بخواهیم تاریخچه کوتاهی از آنها را بگوییم ابتدا امپراطوری هخامنشی حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد بخشی از یونان را به به تصرف درآورد. کوروش کبیر که به دنبال ایجاد اتحاد و آرامش بود یک قوم یونانی را به منظور حکمرانی در منطقه انتخاب کرد که در مخالفت با اشرافیان یونانی بودند و طرفدارانشان را بیشتر قشر رعیتی یونان تشکیل میداد. همین موضوع باعث خشم اشرافیان یونانی تبار گشت. در سالهای بعدی درگیری های بیشتر بین ایران و یونان (بخشی از آن که در تصرف ایران نبود) باعث شد روابط دو حکومت پیچیده تر شود. در یک بازه زمانی که یونیان به شورش بخشی از امپراطوری ایران بر علیه حکومت کمک کردند و همچنین اقدام به سوزاندن شهر مهم سارد (در ترکیه کنونی و بخشی از امپراطوری داریوش) نمودند انگیزه جنگ بین دو کشور بیشتر و بیشتر شد و داریوش بزرگ تصمیم به لشگرکشی به یونان گرفت. گفته میشود داریوش در آن زمان قسم خورد به منظور انتقام از یونانیان بخاطر سوزاندن شهر سارد – شهر آتن را به آتش بکشد. در نبرد اول ایرانیان در نبرد ماراتون از یونان شکست خوردند. داریوش تصمیم گرفت بار دیگر به یونان لشگری کند اما شورش مردمان مصر کنون باعث شد این لشگرکشی به تعویق بیفتد و سرانجام پس از مرگ داریوش بزرگ, خشایار شاه تصمیم به اتمام ماموریت پدر گرفت. این همان نبردی است که فیلم 300 حول آن میچرخد هرچند بجز کلیات آن باقی موارد به تصویر کشیده شده در آن فیلم کاملا ساختگی و دور از واقعیت میباشد. در این نبرد ایرانیان با لشگر بسیار عظیمی که حاصل سالها آماده سازی به منظور جنگ با یونانیان بود توانستند یونان را تصرف کنند.
خشایار شاه تصمیم گرفت قسم پدر را اجرا کند و بخشهای عظیمی از شهر آتن را به آتش کشید. در یک سال بعد نبردهای متعددی بین ایرانیان و یونانیان صورت گرفت که سرانجام به عقب نشینی ایرانیان از اروپا منجر شد. تا 466 سال پیش از میلاد اتحاد تشکیل شده بر ضد امپراطوری ایران تلاشهای متعددی برای تصرف ایران کردند که هیچکدام به نتیجه نرسید و سرانجام فصل اول جنگهای ایران و یونان بسته شد.
بیش از یک قرن بعد یعنی حدودا 330 سال پیش از میلاد اسکندر مقدونی – فرزند فیلیپ دوم و دانش آموخته ارسطو – تصمیم به فتح ایران گرفت و با لشگرکشی به سارد و تخت جمشید اقدام به غارت و سوزاندن آنها کرد. گفته میشود این اقدام وی به منظور انتقام از ایرانیان برای به آتش کشیدن آتن صورت گرفت. پس تا اینجا شد انتقام بخاطر انتقام به خاطر انتقام! همین تاریخچه کوچک نشان میدهد روابط ایران و یونان تا چه اندازه پیچیده بوده و تاریخ این دو کشور چقدر با یکدیگر گره خورده است.
و اما سفر به آتن! از فرودگاه آتن که در نزدیکی شهر واقع شده است با مترو و قطار به راحتی میتوان به آتن رفت. بدین منظور بلیط مخصوصی باید خریداری شود که با بلیط استفاده مترو در شهر متفاوت است. هزینه این بلیط 10 یورو (یکطرفه) و 18 یورو دو طرفه (به منظور برگشت به فرودگاه در روزها یا هفته های آتی) است. هر چند گردشگران میتوانند بلیط توریستی 22 یورویی خریداری کنند که شامل یک بلیط رفت و برگشت به فرودگاه و سه روز استفاده کامل از سیستم حمل و نقل عمومی شهر آتن است. در مجموع هزینه استفاده از مترو و اتوبوس در آتن نسبت به کشورهای اروپای غربی بسیار کمتر میباشد. و البته هزینه تاکسی نیز بسیار مناسب است.
شاید اولین چیزی که توجه آدم را جلب میکند شباهت یونانیان به ایرانیان است! نه تنها از نظر فیزیکی چهره و اندام بلکه از طرز برخورد گرم و کمی پرحرفی و شلوغی! با ورود به قسمت مرکزی شهر جمعیت زیادی دیده میشوند که اکثر آنها را توریستها تشکیل میدهند. بهترین مکان برای سکونت در آتن به منظور دسترسی راحت و سریع به جاذبه های گردشگری در نزدیکی آکروپولیس است.
و هتلهای زیادی دور تا دور تپه سنگی آن واقع شده اند. در واقع آکروپولیس کل محوطه قرار گرفته بر روی تپه سنگی معروف وسط شهر آتن است که در آن باقی مانده های معابد و سازه های تاریخی از جمله پارتنون و ارخثیون قرار دارند. در صورتی که هتل شما در این ناحیه قرار داشته باشد برای بازدید از بسیاری از دیدنی های آتن حتی نیاز به استفاده از مترو یا تاکسی وجود ندارد و به سادگی میتوانید قدم زنان آتن را ببینید!
روز اول سفر با بازدید از بازار معروف ماهی و سبزیجات آتن شروع شد. از آنجایی که یونان یکی از اصلی ترین قطب های غذای دریایی در دنیا است – بازدید از این بازار یکی از بایدهای سفر به آتن میباشد! انواع و اقسام ماهی ها – صدفها – هشت پا ها و خرچنگهای مختلف را میتوان در این بازار یافت. بسیاری از رستوران های معروف آتن مواد اولیه غذاهای خود را از این بازار تهیه میکنند. در گوشه و کنار این بازار نیز غذاخوری های متعددی وجود دارد که از محصولات همین بازار غذاهای ساده اما دلنشینی تهیه و عرضه مینمایند.
در ادامه به تپه لیکابتوس (lycabettus hill) میرویم که یکی از دیدنی های درجه دو آتن به حساب می آید و در شمال شرقی شهر قرار دارد. تپه ای توریستی که با بالا رفتن از آن منظره زیبایی از آتن را میتوانید ببینید. در بالای این تپه معبدگاه بسیار کوچک سنت جورج که در قرن ۱۹ ام میلادی ساخته شده است قرار دارد.
افسانه های متعددی در ارتباط با این تپه وجود دارد. طبق یکی از این افسانه ها این تپه در زمانهای قدیم پناهگاه گرگها بوده است. افسانه دیگری میگوید این تپه را خدای آتن (آتنا) با خود حمل کرده و در این مکان انداخته است. آتنا که یکی از خدایان متعدد یونانیان بوده است دلیل نام آتن شهر میباشد. وی خدای هوش – شجاعت – تمدن – استراتژی جنگ – زیتون و … است.
در مسیر برگشت از تپه به هتل (در صورتی که هتلتان در نزدیکی آکروپولیس است) ساختمان پارلمان در مسیر شما قرار خواهد گرفت که بازدید از آن نیز توصیه میشود. پارلمان یونان در میدان سینتاگما واقع شده است که اکثر تظاهرات یونان در آن میدان صورت میگیرد و شاید این میدان بخاطر بارها دیدن آن در اخبار برایتان آشنا به نظر بیاید. بازدید از داخل ساختمان پارلمان برای عموم آزاد نمیباشد.
میدان سینتاگما (syntagma square) یکی از شلوغ ترین مناطق شهر است. گشت و گذار در اطراف آن شما را با زندگی روزمره آتنی ها بیشتر آشنا میکند. این میدان مهمترین میدان آتن مدرن از لحاظ تاریخی و اجتماعی است.
در سال ۱۸۳۴ پادشاه یونان – اتو – تصمیم گرفت پایتخت یونان را از نافپلیو به آتن تغییر دهد. بدین منظور و به دستور وی میدان سینتیگما به همراه کاخ کنونی پارلمان یونان در این سال در آتن طراحی و ساخته شدند. در واقع این کاخ در آن زمان به منظور استفاده شخصی پادشاه ساخته شده بود و نام اولیه میدان سینتیگما میدان کاخ بوده است. در سال ۱۸۴۳ یک کودتا عظیم در همین میدان باعث شد تا اتوشاه مجبور به رسمی سازی اولین قانون اساسی یونان شود. از آن زمان نام این میدان سینتیگما یا قانون اساسی به زبان یونانی شد.
در سالهای اخیر با مشکلات اقتصادی یونان – این میدان همراه شاهد تظاهرات گسترده بوده است.
وقتی از میدان سینتاگما به سمت ساختمان پارلمان میرویم – پس از بالا رفتن از پله ها نقش حکاکی شده ای بر روی دیوار به همراه آرامگاهی میبینیم که توسط دو سرباز با لباسهای یونانی در دو طرف آن محافظت میشود. هر ۱۵ دقیقه این سربازها با سربازهایی که دور تا دور پارلمان رژه میروند طبق مراسمی جای خود را عوض میکنند که دیدن آن جالب است. این سربازها پس از جابجایی باید بدون هیچ حرکتی در جای خود باقی بمانند. طوری که در تظاهرات سال ۲۰۰۱ میلادی که یکی از تظاهرات کنندگان کوکتل مولوتفی به سمت جایگاه چوبی کنار یکی از این سربازها پرتاب کرد – سرباز کنار آن تا زمان دریافت دستور از مافوق خود بدون حرکت در کنار آتش ایستاده بود و یونیفرم یک سمت وی در آتش سوخته بود. البته برای جلوگیری از نزدیک شدن بیش از اندازه جمعیت به منظور عکس و … یک سرباز با لباس یونیفرم معمولی پلیس آتن در کنار آنها کشیک میدهد.
ساختمان پارلمان در گوشه پارک ملی آتن واقع شده است. این پارک یکی از زیباترین و معروفترین پارکهای شهر است که قدم زدن در آن مطمئنا خالی از لطف نیست. در بخش جنوبی پارک ساختمان زاپیون قرار دارد که در سال ۱۸۶۹ میلادی به منظور اجرای امور بازی های المپیک مدرن ساخته شد. امروزه این ساختمان برای برگزاری کنفرانس های خصوصی و عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. از آن دلیل این محل برای ساخت زاپیون (zappeion) انتخاب شده بود که در نزدیکی معبد زئوس المپیک باشد.
معبد زئوس المپیان (olympian zeus temple) (المپیان به زبان یونانی به معنای آسمانی و بهشتی است) یکی از بزرگترین و مهمترین جاذبه های تاریخی آتن است. ۶ قرن قبل از میلاد مسیح – آتنی ها تصمیم گرفتند بزرگترین معبد دنیا را برای خدای اصلی خود (خدای خدایان) بسازند. ساخت این معبد بیش از ۶۳۸ سال به طول انجامید! پس از تکمیل آن (در دوره امپراطوری روم) این معبد مهمترین معبد یونان شناخته شد. اما در کمتر از ۱۰۰ سال پس از تکمیل آن بربرها با تصرف آتن این معبد را به خرابه ای تبدیل کردند. گفته میشود از ۱۰۴ ستون عظیم از معبد پس از حمله بربرها تنها ۲۱ ستون آن باقی ماند. پس از آن این معبد دیگر بازسازی نشد و تا سالیان بعد از آن مردم از خرابه های این معبد برای تامین مصالح ساختمانی خود استفاده میکردند (سنگ مرمر استفاده شده در این معبد یکی از بهترین انواع سنگهای مرمر یونان بوده است). امروزه تنها ۱۶ ستون از این معبد باقی مانده است که ۱۵ عدد از آنها ایستاده و یکی افتاده است.
در گوشه محوطه معبد زئوس در درست در کنار خیابان جاذبه تاریخی دیگری وجود دارد. طاق هادریان (arch of hadrian) که به دروازه هادریان نیز معروف است یک درگاه نمادین است که به نوعی شبیه طاق نصرت رومی ها میباشد و در قرن دوم میلادی ساخته شده است.
در زمانهای قدیم این طاق بر روی جاده ای از مرکز آتن به مجتمع عظیمی که حتی شامل معبد زئوس المپیان میشد گسترده بود. گفته میشود این طاق به منظور تقدیر از امپراطور رم – هادریان – برای اقدامات وی نسبت به پیشرفت آتن ساخته شده بود. بر روی این طاق دو نوشته حکاکی شده است هر کدام در یک طرف آن. دو تئوری وجود دارد: طبق تئوری اول این نوشته ها هر طرف شهر از طاق را به ترتیب برای تسئوس و هادریان میخواند. بدین ترتیب که شهر به قسمت قدیم و جدید تقسیم شده و هر کدام برای یکی از این دو میباشد. و طبق تئوری دوم تسئوس صاحب اولیه شهر (آتن قدیم) و اکنون هادریان را صاحب جدید آن میخواند.
طاق هادریان از سنگ مرمری ساخته شده است که برای اکثر سازه های دیگر از جمله معبد زئوس و پارتنون نیز مورد استفاده قرار گرفته است. البته با وجود اینکه تمام آنها از یک منبع آورده شده اند جنس آنها بسیار متفاوت بوده و جنس نامرغوب تری برای طاق هادریان استفاده گشته است. جالب آن است که در ساخت طاق هادریان از هیچگونه مصالح بنایی برای نگه داشتن سنگها به یکدیگر استفاده نشده است و تنها با گیره های مخصوص اینکار صورت گرفته است. ارتفاع این طاق 18 متر و عرض آن 13.5 متر میباشد. همچنین عمق آن 2.3 متر است.