فرانک گهری (Frank O. Gehry) یکی از اولین معمارهای معروف به سبک دیکانستراکتیو یا به قول برخی از بزرگان سبک پانکی (!) است که طرحهای نامتعارفش, ساختمانهای وی را به مجسمه های کاربردی تبدیل کرده است.
فرانک گهری در سال 1929 در کانادا به دنیا آمد. وی تحصیلات خود را در دانشگاه های هاروارد و جنوبی کالیفرنیا تکمیل کرد. وی شرکت Frank O. Gehry و همکاران را در سال 1963 تاسیس کرد و اولین موفقیت بزرگشان در سال 1979 به دست آمد.
علاوه بر طرحهای عجیب معماری ساختمان, فرانک گهری به دلیل طرحهای جالبش برای اثاث و لوازم منزل نیز معروف است.
اما سبک دکانستراکتیویسم وی بیشتر در اواخر دهه 1970 معروف شد. وی این سبک را این چنین توصیف میکند:
برای داشتن یک طرح خوب در سبک دیکانستراکتیو باید شما ابتدا ساختمانتان را فرض کرده, آنرا در ذهن خود منفجر کنید و قطعات بدست آمده را بدون هیچ الگوی خاصی در کنار هم بچینید!
شاید بتوان عجیبترین طرح فرانک گهری را رستورانی به شکل یک ماهی دانست که در ژاپن ساخته شد. نام این رستوران Fishdance است.
و اما برجسته ترین آثار فرانک گهری عبارتند از:
موزه گاگنهایم در بیلبائو اسپانیا (Guggenheim Museum Bilbao)
Ray and Maria Stata Center که یک مجموعه 67,000 متر مربعی در کمبریدج ماساچوست و به سفارش دانشگاه MIT است.
سالن کنسرت والت دیسنی در پایین شهر لس آنجلس (Walt Disney Concert Hall)
پروژه تجربه موسیقی در سیاتل که یک موزه تاریخی موسیقی است.
موزه هنر Weisman در دانشگاه مینه سوتا در مینیاپولیس (Weisman Art Museum)
موزه طراحی ویترا (Vitra Design Museum) که یک موزه خصوصی طراحی در آلمان است.
موزه هنر انتاریا (Art Gallery of Ontario) در تورنتو
The Cinémathèque Française در پاریس
برج 76 طبقه ای Beekman که امروزه با نام خیابان 8 صنوبر (8 Spruce Street) معروف است, در نیویورک
زندگی خصوصی:
فرانک گهری در 28 فوریه 1929 در تورنتو بدنیا آمد. پدر و مادر وی از یهودیان لهستان بودند. نام یهودی که برای وی انتخاب شد ابراهیم بود.
او در سال 1947 به کالیفرنیا مهاجرت کرد و شغل خود را به عنوان یک راننده آغاز کرد. در همین زمان در دانشگاه شهر لس آنجلس تحصیل میکرد و در آخر از دانشکده معماری دانشگاه جنوبی کالیفرنیا فارغ التحصیل شد.
پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه جنوبی کالیفرنیا در سال 1954, وی به شغلهای مختلفی روی آورد اما هیچکدام به معماری مرتبط نبودند. او سپس تحصیلات خود را در برنامه ریزی شهری در دانشگاه هاروارد ادامه داد. اما قبل از اتمام دوره, آنرا رها کرد. در سال 1952 او با Anita Snyder ازدواج کرد. تا قبل از این ازدواج وی با نام Frank Goldberg شناخته شده بود اما پس از ازدواج وی فامیلی همسرش را برای خود انتخاب کرد و از این پس با نام فرانک گهری شناخته میشد. در سال 1966 وی از همسرش جدا شد و در سال 1975 با Berta Isabel Aguilera – همسر کنونیش – ازدواج کرد. او از ازدواج اولش دو دختر و از ازدواج دومش دو پسر دارد.
بیشترین سبک کارهای فرانک گهری دکانستراکتیویسم (Deconstructivism) است. سبکی که فراتر از شیوه کنونی سازه هاست. البته این سبک طرفداران و مخالفان سرسختی دارد که همین باعث شده بیشتر کارهای فرانک گهری طوری باشند که یا افراد عاشق آنها هستند و یا از آنها تنفر دارند!
جوایز:
1989: جایزه پریتزکر معماری
1994: جایزه The Dorothy And Lillian Gish
1995: جایزه بشقاب طلایی آکادمی موفقیت
1998: مدال ملی هنرها
1999: مدال طلای AIA
2000: جایزه موفقیت مادام العمر از موزه ملی طراحی Cooper Hewitt
2004: جایزه Woodrow Wilson
2008: مدال Order of Charlemagne