در مهندسی پی, پی های کیسون (کایسون) به سازه های گفته میشود که برای جلوگیری از داخل شدن آب به محیط کار استفاده میشوند. مثلا در زمان ساخت پایه های پلها و یا سدهای بتنی, به دلیل وجود آب در منطقه مورد نظر امکان ساخت پی وجود ندارد اما با استفاده از پی های کایسون میتوان این مشکل را رفع کرد. این سازه ها به نوعی طراحی میشوند که آب داخل را به بیرون پمپ کنند و یک محیط خشک برای عملیات ساخت پی ایجاد کنند.

پی های کیسون در چهار نوع هستند:

1-      کیسون جعبه ای (BOX CAISSON)

2-      کیسون باز   (OPEN CAISSON)

3-      کیسون هوای فشرده  (COMPRESSED AIR CAISSON)

4-      کیسون یکپارچه (MONOLITHIC CAISSON)

که در زیر به توضیح راجع به هرکدام میپردازیم:

کیسون جعبه ای (BOX CAISSON):

جعبه های بتنی (و یا استیلی / چوبی) پیش ساخته ای هستند که در محل مورد نظر برده میشوند و سپس با بتن پر میگردند تا قسمتی از کار پایانی شوند (مثلا پی پایه های پل). این نوع کیسون به شکل یک مکعب است که وجه بالایی ندارد.

یکی از مشکلات این نوع پی ها شناور شدن جعبه بتنی در زمان خالی بودن آن است که البته برای رفع این مشکل این جعبه را با لنگرهایی که قابلیت تنظیم شدن را دارند در جای خود نگه میدارند. با استفاده از این لنگرها و دستگاه GPS مهندسان قادر هستند کایسون ها را با دقت بالایی در محل مورد نظر خود قرار دهند.

کیسون باز (OPEN CAISSON):

کیسون باز مشابه کایسون جعبه ای است با این تفاوت که دارای وجه زیرین نیز نیست. یعنی مثل جعبه ای که دو وجه زیرین و بالایی آن باز باشد. این نوع کایسون برای استفاده در خاکهای نرم و جاهایی که سطح آب زیرزمینی بالا است مناسب میباشد.

از این نوع کایسون برای حفاری Manhole ها (چاههای دسترسی فاضلاب) و ایستگاهای پمپ آب استفاده میشود.

برای قرار دادن این کایسون ها در محل مورد نظر یا از وزن خود آن استفاده میشود یا در صورت لزوم از جرمهای بتنی (و یا آبی) که بر روی آن قرار داده میشود استفاده میشود. امروزه حتی از بازوهای هیدرولیکی نیز برای این موضوع استفاده میشود.

 

کیسون هوای فشرده (COMPRESSED AIR CAISSON):

همانند کیسون جعبه ای است با این تفاوت که وجه زیرین باز بوده و وجه بالایی بسته.

این نوع کیسون با کمک هوای فشرده یک محل کار خشک را بوجود می آورند که برای ریختن بتن مناسب میباشد. همچنین برای مواردی که در پی سازی ممکن است باعث نشست ساختمان مجاور شود از این نوع کیسون استفاده میشود.

 

کیسون یکپارچه (MONOLITHIC CAISSON):

همانطور که از نام آن میتوان دریافت, کیسونهای یکپارچه بزرگتر از انواع دیگر کیسون های هستند. شکل ظاهری آنها مشابه کایسونهای باز بوده و بیشتر در ساخت دیواره های اسکله ها استفاده میشود که باید در برابر ضربه وارده از کشتی ها مقاومت کنند.