همانطور که میدانید در صورتی که سازه ای را بر روی زمینی نرم بسازیم ساختمان دچار نشست نامتقارن میشود. این موضوع در مورد ساختمانهای بلند بیشتر محسوس است. در واقع با گذشت چندین سال و یا در مواردی حتی تا یک قرن این نشست نامتقارن به میزانی زیاد میشود که کجی سازه کاملا مشهود میشود. حال اگر جلوی این نشست نامتقارن گرفته نشود ممکن است سازه ما تخریب شود و خسارات غیرقابل جبرانی به جا بگذارد. گفتنی است نشست نامتقارن بسیار خطرناکتر از نشست متقارن است زیرا در نشست نامتقارن قسمتی از سازه دچار نشست میشود و قسمت دیگر آن به حالت عادی میماند که این موضوع باعث تمرکز تنش در سازه میشود.
در واقع موضوعی که ذکر شد چیزی است که برسر این 13 سازه ی جهانی آمده است هرچند برخی از آنها از عمد طوری طراحی شده اند که کج به نظر برسند.
در شکل بالا که تصویر شماتیک برخی از سازه های کج شده به همراه میزان این کج شدگی به درجه آورده شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به این سازه ها ادامه مقاله را مطالعه بفرمایید.
بیگ بن – لندن (Big Ben London)
هرچند این کج شدگی به چشم نمی آید اما پارلمان انگلیس بصورت رسمی اعلام کرده است که برج ساعتش معروف به بیگ بن 0.26 درجه به سمت شمال غربی کج شده است. سرعت این کج شدگی از سال 2003 به بعد به میزان 0.9 میلیمتر در سال شده است که البته به نظر میرسد طرح توسعه زیرزمینی شامل ساخت یک پارکینگ دلیل این موضوع بوده است.
پاگودا تپه ببر – چین
این سازه ساخته شده به سبک مخصوص چین در واقع یک پاگودا (بتکده) است که برج Huqiu نام دارد. دلیل اینکه این پاگودا با نام تپه ببر معروف است این است که تپه ای که بر روی آن ساخته شده است (در سال 960 میلادی) با نام تپه ببر معروف است. این برج تقریبا 3 درجه کج شده است. دلیل این متمایل شدن به یک سمت این است که قسمتی از فونداسیون این برج بر روی سنگ و قسمت دیگر آن بر روی خاک قرار گرفته است. البته برای جلوگیری از کج شدن بیشتر این برج اقدام به تزریق بتن در قسمت خاکی کرده اند اما هنوز بالا و پایین سازه 2.32 متر نسبت به یکدیگر تغییر مکان دارند.
دو برج Bologna – ایتالیا
میزان کج شدگی دو برج مشهور شهر Bologna در ایتالیا باعث معروفیت این دو برج در سطح جهانی شده است. این دو برج بین سالهای 1109 و 1119 میلادی ساخته شده اند. نام برج بلندتر Asinelli و برج کوتاهتر Garisenda است. آسینلی با ارتفاع 319 فوت در مقابل برخورد رعد و برق – آتشسوزی و بمبارانها جنگ جهانی دوم بدون هیچ آسیب جدی برپا مانده است. اما به دلیل وجود خاک نرم در زیر گریسندا این برج از قرن 14ام شروع به متمایل شدن به یک سمت کرده است.
کلیسای قدیمی – شهر دلفت هلند (Oude Kerk – Delft)
ساخته شده در سال 1246 این کلیسای قدیمی یکی از قدیمیترین ساختمانهای موجود در شهر دلفت است. برج خم شده ی آن بین سالهای 1325 تا 1350 به این کلیسا اضافه شد. مردمان محلی این ترس را داشتند که برج کج شده که در واقع بر روی یک کانال پر شده ساخته شده است به مرور زمان تخریب شده و ریزش کند. به همین دلیل در سال 1843 قرار شد بالای این برج را تا تراز سقف کلیسا تخریب کنند اما با مطالعات انجام شده فعلا برج امن شناخته شده است. گفتنی است آرامگاه هنرمند مشهور هلندی Johannes Vermeer در کلیسای قدیمی قرار دارد.
برج Nevyansk – روسیه
با وجود اینکه میدانیم این برج در قرن 18 ام ساخته شده است اما تاریخ دقیق ساخت آن و حتی هدف از ساخت آن برای همه ناشناخته است. برخی میگویند این سازه یک برج دیدبانی بوده است. برخی دیگر میگویند برج ناقوس – زندان و حتی برخی دیگر اعتقاد دارند این سازه در واقع یک آزمایشگاه برای آزمایشهای شیمی در دوران شوروی سابق بوده است. برخی مردم محلی اعتقاد دارند خم شدگی این برج عمدی بوده است و در واقع به دلیل مشکلی بوده که در زمان ساخت وجود داشته و معماران آن تصمیم گرفتند با متمایل کردن برج به یک سمت توسط آجرهای مخصوصی این مشکل را رفع کنند. امروزه این برج 3 درجه خم شدگی دارد.
معبد کج شده هوما (The leaning temple of Huma)
این معبد تنها معبد متمایل در جهان است که به خدای هندوها, شیوا, وقف شده است. این معبد در ایالت هندی Orissa ساخته شده است. دقیقا معلوم نیست که آیا این کج شدگی در طراحی بوده است یا به دلیل اجرا اشتباه بوجود آمده است. اما نکته جالبی که وجود دارد این است که با وجود کجی زیاد گنبد مانند بالای آن, قسمت بالایی سازه کاملا عمود به زمین ساخته شده است.
برج کلیسای Suurhusen – آلمان (Suurhusen church tower)
سورهاسن مایلترین برج جهان است که بصورت غیرعمدی کج شده است. یک برج کلیسا از اواخر قرون وسطی در آلمان است که هم اکنون 5.193 درجه مایل شده است. یعنی 1.22 درجه بیشتر از برج معروف پیزا. این برج در قرون وسطی بر روی فونداسیون ساخته شده از تنه درخت بلوط ساخته شد که توسط آبهای زیرزمینی باتلاقی محفوظ مانده بود. اما زمانی که زمین زیر آن خشک شد به دلیل پوسیدگی چوب بلوط, برج کلیسا دچار کج شدگی شد.
برج کلیسای Bad Frankenhausen – آلمان
یک چشمه زیرزمینی که در زیر تمام شهر جاری است باعث سنگشویی در این منطقه گشته و باعث نشست نامتقارن و ناپایداری بسیار زیاد این برج کلیسا در شرق آلمان شده است. این موضوع باعث شده مناره کلیسا از سال 1640 به مرور زمان دچار کج شدگی شود که امروزه میزان آن به 4.8 درجه رسیده است! تلاشهای مهندسین برای ثبات بخشیدن به آن بی فایده بوده و به نظر میرسد به زودی قسمتهایی از این کلیسا به دلیل همین نشست نامتقارن ریزش کند.
برج کج پیزا – ایتالیا (Leaning Tower of Pisa)
مطمئنا میدانستید که این برج در لیست ما قرار خواهد گرفت. برج کج پیزا با وجود اینکه نه اولین از لحاظ سال ساخت نه بلندترین و نه بیشترین میزان کج شده میباشد اما معروفترین برج کج شده جهان است. اما به دلیل اینکه اطراف این برج محوطه بازی قرار دارد کج شدگی آن به وضوح پیدا است و فرصت عکاسی بسیار جالبی را بوجود آورده است! این برج 183 فوت ارتفاع دارد و بر روی یک فونداسیون 9 فوتی ساخته شده است. کج شدگی برج پیزا درست از زمان ساخت آن آغاز شد. طوری که مهندسان سازنده آن برای از بین بردن این کج شدگی در طبقات بالا یک طرف برج را بلندتر از طرف دیگر ساخته اند! عملیات پایدارسازی این برج در طول قرنها ادامه داشته است و در سال 2008 پس از برداشتن ناقوس – بستن برج با کابلهای مخصوص و همچنین برداشتن خاک زیر قسمت بالاتر برج, این برج کاملا پایدار اعلام شد. مهندسان پس از این عملیات در سال 2008 اعلام کرده اند که این اولین بار در تاریخ است که برج پیزا دیگر حرکت نمیکند و حداقل برای 200 سال پایدار خواهد بود.
برای اطلاعات بیشتر راجع به برج پیزا اینجا کلیک کنید. همچنین میتوانید عکسهای بازدید سیویلتکتی از برج پیزا را از اینجا مشاهده نمایید.
برج کاپیتال گیت یا دروازه پایتخت ( Capital Gate Tower )– استادیوم المپیک – دروازه اروپا (Gate of Europe)
شاید سازه های قدیمی به دلیل نشست نامتقارن در طول سالها و قرنها کج شده باشند اما برخی سازه های امروزی به طور عمد کج طراحی و ساخته میشوند. طوری که شاید در نگاه اول آدمی از میزان کجی آنها احساس ناراحتی کند و تصور کند امکان واژگونی وجود دارد. برای نمونه به برج 520 فوتی کاپیتال گیت در ابوظبی نگاه کنید. این آسمانخراش چند منظوره 18 درجه به سمت غرب مایل شده است! این برج رکوردار کجترین سازه ساخته شده توسط بشر است. این برج بوسیله اولین هسته مرکزی خمیده جهان نگه داشته شده است. همچنین برای فونداسیون این برج 490 شمع به عمق 100 فوت به داخل زمین فروبرده شده است.
سازه های مدرن کج دیگر شامل برج مونترال در استادیوم المپیک (Tower of Montreal) و دروازه اروپا در مادرید است. برج مونترال بلندترین برج کج جهان با ارتفاع 575.8 فوت است. همچنین برجهای دروازه اروپا دو برج دوقلو و قرینه با ارتفاع 374 فوت هستند که هرکدام 15 درجه کج ساخته شده اند. این دو برج کاربری اداری دارند.
فوق العاده است
سلام
آقا دمت گرم مطالب سایتتون خیلی عالی هستن من که کلی استفاده کردم. یه چندتا از مطالبتون هم در وبلاگم قرار دادم البته با ذکر منبع.
slm.dadash matalebeton kheyli khob bod
mamnon,ham jaleb va ham mofid…..
mamnun babate etelaate besyar ali k dar ekhtear ma daneshjuyane memari gharar midid aghaye rahat
مطالب خوبی بود.دست شمادردنکنه.اماای کاش میشداین پروژه هارودرایران به بهره برداری رسوند
مطالب سایت جالب بود
خیلی قشنگ بودن ، طراحی پست مدرن اونم از نوع کج … مرسی از سایت خوبتون .
خشت اول گر نهد معمار کج/تا ثریا می رود دیوار کج
سلام خیلی جالب بودن. خسته نباشید.
عالیه دمتون گرم……………………..
niccccceeeeeeeeeeeeee
خیلی خیلی خیلی عالی بود…مرسی
زیبایی خواست خودش را دارد.