سالروز زلزله بم – در این هشت سال برای مقاومسازی چه کردیم؟

تصویری دلخراش از زلزله بم: پدری که دوقلوهایش را بردوش میبرد.

دو روز دیگر یعنی در تاریخ ۵ دی, هشتمین سالروز زلزله بم خواهد بود.

درست هشت سال پیش در تاریخ ۵ دی ۱۳۸۲ در ساعت ۵:۲۶ صبح به وقت محلی زلزله ای به بزرگی ۶٫۵ ریشتر شهر تاریخی بم را در جنوب شرقی کشور لرزاند. با توجه به ساعتی که این زلزله رخ داد اکثر ساکنین بم خواب بودند و همین باعث شد تلفات جانی بسیار بیشتر شود. گفته میشود در حدود ۴۰۰۰۰ نفر از هموطنانمان در این زلزله جان خود را از دست دادند.

با توجه به مشخصات زمین شناسی ایران, اکثر زلزله های ایران عمق کانونی بسیار کمی دارند (زیر ۱۰ کیلومتر) که این موضوع باعث تشدید خرابی ها حتی در زلزله های با بزرگی متوسط میشود.

همچنین تقریبا در هر ۱۵-۱۴ سال یک زلزله مرگبار در کشورمان رخ میدهد ( زلزله بوئین زهرا ۱۳۴۱ – زلزله طبس ۱۳۵۷ – زلزله منجیل ۱۳۶۹ – زلزله بم ۱۳۸۲)

حال با توجه به موارد بالا آیا مقاومسازی در کشور ما به اندازه کافی جدی گرفته میشود؟

مسئول جان کشته شدگان این زلزله ها چه کسی است؟ زلزله های آینده چطور؟ آیا کسی بجز مهندسین کشور مسئول است؟

چرا باید همیشه پس از یک زلزله مرگبار به خود بیاییم و برای مدتی بحث مقاومسازی در کشور رونق بگیرد اما پس از گذشت چند سال همه چیز فراموش شود تا زلزله بعدی؟!

آیا میدانید در صورت وقوع زلزله در شهری همانند تهران تلفات جانی چقدر خواهد بود؟ البته اگر زلزله ای در تهران رخ دهد بهتر است همگی دعا کنیم در همان لحظه اول جان بدهیم زیرا با توجه به مشخصات شهرسازی تهران حتی اگر در زیر آوار زنده بمانیم شاید تا چند ماه طول بکشد تا بتوان زلزله زدگان را از زیر آوار نجات داد! و یا انفجارهای پس از زلزله بر اثر شکست لوله های گاز و … خود بیشتر تلفات بگیرد!

اینجاست که باید از خودمان بپرسیم در این هشت سال برای مقاومسازی ساختمانها چه کرده ایم؟! (بطور مختصر میتوان گفت تنها یک ویرایش جدید به آیین نامه ۲۸۰۰ زلزله زده شد!)
نکاتی راجع به زلزله بم:

زلزله بم از نوع کاملا امتداد لغز بود.

بر اساس تخمین گشتاور لرزه ای، بزرگای زلزله بم ۵/۶Mw= براورد گردید.

ژرفای کانونی زلزله بم بر اساس مشاهده نگاشت لرزه اصلی و پسلرزه ها ۸ کیلومتر براورد می شود.

لرزه خیزی تاریخی بم نشان می دهد که هیچ زمینلرزه تاریخی از بم گزارش نشده است. این موضوع را از سالم ماندن ارگ بم در بیش از ۲۰۰۰ سال نیز میتوان توجیه کرد.

بیشینه شتاب قائم در زلزله بم ۰٫۹۸g بود. یعنی تقریبا حدود ۱g بدین معنا که اجسام در زلزله بم در یک لحظه کاملا بی وزن میشدند و در یک لحظه وزنشان دو برابر میشد!

بیشینه شتاب افقی زلزله بم ۰٫۸g در راستای افقی شرقی – غربی و ۰٫۷g در راستای شمالی – جنوبی بود.